In deze tijd van het jaar leven we toe naar het feest van het licht: Kerstmis. We vieren niet alleen de geboorte van Jezus, maar ook de winterzonnewende. We kijken in deze donkere dagen uit naar de komst van het licht, we verlangen naar de tijd dat de dagen weer gaan lengen.

Maar waarom hebben we zoveel moeite met duisternis? Waarom kunnen we het donker zo moeilijk omarmen? Als je gaat zien wat duisternis jou te bieden heeft, zul je hem zeker willen verwelkomen.

 

We zijn nachtvlinders

Al eeuwenlang vieren we Kerstmis en de viering van de winterequinox gaat nog verder terug in de tijd. We vieren dit feest van het licht, omdat we verlangen naar het licht. We hebben behoefte aan licht, dat ons niet alleen voedt met warmte en levenskracht – denk aan de zon die ons licht en warmte geeft -, maar ook door de symboliek waar we steun aan ontlenen.

We zijn als nachtvlinders die gericht zijn op het licht en we willen ons er onophoudelijk naartoe bewegen. Daarmee maken we tegelijkertijd een tegenovergestelde beweging van het donker vandaan. Het is een plek waar we niet willen zijn. Het lijkt alsof de duisternis geen plaats mag hebben in ons bestaan. Als het licht een belangrijk symbool voor ons is, wat representeert de duisternis dan?

Kennelijk associëren we duisternis met iets dat we verre van ons willen houden. Duisternis is blijkbaar iets dat we zoveel mogelijk moeten vermijden. De ultieme associatie met het donker is ontegenzeglijk de dood. En de dood is datgene dat we uit de weg willen gaan en zo lang mogelijk willen uitstellen. Dit zien we aan de krampachtige en kunstmatige manier waarop we aan het leven vast willen houden. Kijk maar naar de medische wereld die vooral gericht is op het bestrijden van symptomen om een ziekte of kwaal te laten verdwijnen.

Maar hoe zou het zijn als we dat wat we associëren met duisternis verwelkomen en gebruiken voor onze persoonlijke groei. Niet alleen de dood, maar ook andere voorbeelden waarbij duisternis staat voor ons persoonlijke lijden, zoals verlies, armoede, eenzaamheid enzovoort, zijn toestanden die ons meer te bieden hebben dan lijden alleen.

 

Duisternis omarmen

Het feit dat we van het duister weg willen bewegen is een teken van verzet. We willen liever niet lijden en daarom proberen we dit zoveel mogelijk uit de weg te gaan. Het is een angst die enkel en alleen gevoed wordt door het ego. Je ego, dat sterk verbonden is met je persoonlijkheid, is bang om te lijden en bang om te sterven. ‘Wat als ik er niet meer ben?’ Deze angst is in feite de angst voor de leegte.

Het is echter de angst zelf die het lijden creëert. Niet de dood of andere vormen van lijden creëren duisternis, het is jouw eigen angst die de representatie is van duisternis. Want net als de dood is lijden onvermijdelijk, maar als je er van weg probeert te komen, lijkt het alsof het je blijft achtervolgen.

Maar lukt het jou om het donker te verwelkomen en je angst in de ogen te kijken, dan gebeurt er iets wonderlijks. Wanneer je het lijden omarmt, zul je merken dat er iets wezenlijks verandert. Zodra je het lijden toelaat, en daarmee de duisternis, zal je angst verdwijnen en plaats maken voor iets nieuws. In eerste instantie zal er stilte zijn en rust.

En dit is waar deze tijd van het jaar, waar de winter je toe uitnodigt. Om stil te worden en het donker toe te laten. Dan kun je ervaren dat duisternis je ook geborgenheid kan geven en gerust kan stellen. Het donker zal je voeden, de stilte zal je opladen. En als de angst verdwijnt, zal het Licht zich aandienen.

Die angst is in feite jouw onwetendheid en de komst van het Licht is het ontwaken hieruit. Je ontwaakt als het ware uit een diepe slaap. Het Licht is in werkelijkheid het bewustzijn dat in jou neerdaalt. Dit Licht is het Licht dat je zult herkennen als je eigen ware Zelf. Jij zelf bent het Licht in de duisternis.

 

Hieronder een gedicht dat ik een paar jaar geleden schreef, als een uitnodiging om het donker te omarmen.

 

Winter

Winter, wees welkom.
Met je lange nachten, de kou en het zwarte ijs.
Het leven diep teruggetrokken in de Aarde.
Jouw duisternis geeft rust.
Jouw stilte voedt.
We wachten en verwachten.
Jij bent de gelofte van wat komen gaat.
We vieren jou en de komst van het Licht.
Welkom.